PRIIPS i KIDy znów na tapecie. Co z funduszami inwestycyjnymi? Europejskie Urzędy Nadzoru publikują dokument konsultacyjny

Detaliczne produkty zbiorowego inwestowania oraz ubezpieczeniowe produkty inwestycyjne to szczególna kategoria instrumentów, do których zaliczają się m.in. lokaty strukturyzowane czy ubezpieczenia na życie z elementem inwestycyjnym. Ze względu na ich skomplikowany charakter i zależność od różnych wartości referencyjnych, jak np. wskaźniki giełdowe, zakres informacji, które musi otrzymać klient przed zakupem jest dość szeroki. Informacje te znajdują się w dokumentach zawierających kluczowe informacje, tzw. KID’ach – Key Information Documents. W środę (8.11) Europejskie Urzędy Nadzoru, w tym ESMA, opublikowały zgodnie z harmonogramem dokument konsultacyjny, w którym można znaleźć kilka ciekawych propozycji.

O PRIIPS, jak i KID pisałem już w jednym z artykułów. Dość powiedzieć, że Rozporządzenie nr 1286/2014 (Rozporządzenie PRIIPS) oraz Rozporządzenie 2017/653 (RTS) w sposób bardzo szczegółowy określają wymogi w zakresie informowania klientów, zarówno co do zakresu tych informacji, jak i sposobu ich przekazywania. Pakiet MiFID2, a w szczególności Rozporządzenie 2017/565 również porusza te kwestie. Ze względu  właśnie na tę szczegółowość, a także konieczność ujawniania wszystkich kosztów jakie ponosi lub może ponieść klient cały pakiet regulacji stanowi pewne wyzwanie dla sektora finansowego. Ten fakt nie umknął uwadze europejskich i krajowych organów nadzoru, jak również prawodawców, którzy planują wprowadzenie zmian będących odpowiedzią na sygnały z rynków.

Szczególna pozycja funduszy inwestycyjnych

Fundusze inwestycyjne korzystają z przywileju, który polega na wyłączeniu stosowania Rozporządzenia w zakresie konieczności udostępniania KID do 31 grudnia 2019. Do tego czasu fundusze operują w “starym” reżimie prawnym – UCITS, udostępniając klientom dokument KIID – Key Investor Information Document. W przypadku braku wprowadzenia zmian legislacyjnych po tej dacie fundusze będą zobowiązane do publikowania dwóch dokumentów: (i) KID w reżimie PRIIPS oraz (ii) KIID w reżimie UCITS. To sytuacja, która mogłaby w sposób istotny wpłynąć na koszty funduszy i w praktyce mocno obniżyć zainteresowanie inwestorów w kontekście produktów przez nie oferowanych. Jednym z rozwiązań ma być “przeniesienie” części rozwiązań, które już obowiązują w Rozporządzeniu 583/2010. Innym – wprowadzenie odpowiednich referencji, tak aby uniknąć dublowania dokumentów.

Propozycje zmian legislacyjnych mają pojawić się na początku 2019 r., tak aby jeszcze przed nową kadencją Komisji wprowadzić odpowiednie zmiany i tym samym umożliwić rynkowi dostosowanie się do nowych wymogów. W dokumencie można również znaleźć informację, że zmiany te będą wprowadzone jedynie w niezbędnym zakresie ze względu na krótki okres na ich zaimplementowanie. Nie ma więc co oczekiwać rewolucji.

Scenariusze wynikowe – co może się zmienić

Rozporządzenie PRIPS oraz towarzyszący mu RTS wymagają zaimplementowania do dokumentu czterech scenariuszy “zachowania” produktu w różnych warunkach, tj. skrajnych, scenariusz niekorzystny,
scenariusz umiarkowany i scenariusz korzystny. Produkty ubezpieczeniowe mają jeszcze dodatkowy scenariusz.

Wyżej wymienione akty prawne wymagają, aby informacje, które znajdują się w scenariuszach były przekazywane klientom w taki sposób, aby były dla niego zrozumiałe, a także zawierały dane rzetelne, dokładne, jasne i niewprowadzające w błąd.

To na co zwraca uwagę dokument to konieczność umieszczenia w KID wyników historycznych (w oparciu o wyniki 5-cio letnie), na wzór KIID w ramach reżimu UCITS. Autorzy zwracają wprawdzie uwagę na fakt, że takie dane nie odzwierciedlają przyszłych wyników, ale mogą stanowić cenną wskazówkę dla inwestorów. Umiejscowienie takich scenariuszy historycznych jest jeszcze niejasne, choć wydaje się, że znajdą się one w sekcji ze scenariuszami wynikowymi. Taki układ miałby największy sens. Na marginesie należy wskazać, że rozważane jest wprowadzenie obowiązku wprowadzenia symulacji wyników historycznych, jeżeli scenariusze historyczne nie są dostępne (na wzór UCITS-owy). To co może budzić kontrowersje, to wydłużenie okresu na jakim mają opierać się scenariusze historyczne (z 5 do 10 lat).

Zwrócono również uwagę na konieczność zmiany ilustracji  niektórych scenariuszy wynikowych. Przewiduje się m.in. wprowadzenie bardziej wyraźnych wykresów oraz zmianę metodologii w przypadku wyliczania niektórych scenariuszy. Wszystko w imię zabezpieczenia interesów klientów.

 Wyjaśnienia opisowe – czy to wystarczy?

Kolejnym elementem do zmiany jest kwestia wyjaśnień opisowych. W dokumencie zwrócono uwagę, że wykorzystanie tych opisów nie spełnia swoich podstawowych założeń, czyli ostrzeżenia dla klientów. Z tego względu proponuje się wprowadzenie zmian, które w sposób wystarczający nakierują potencjalnych klientów na znaczenie określonych części dokumentu. Przykładowo sugeruje się wprowadzenie pogrubień (boldów) dla stwierdzeń typu (parafraza): “zmiany na rynkach nie mogą być z całą pewnością przewidziane, a więc przedstawione scenariusze nie mogą stanowić wiarygodnych wskaźników przyszłych wyników”. Ostrzeżenia powinny być też wyraźniejsze i prostsze do zrozumienia przez przeciętnego inwestora.

Pewne zmiany w zakresie opisów miałyby objąć również sekcję dotyczącą kosztów i opłat związanych z produktem, aby nie wprowadzać klientów błąd.

Jak oceniać proponowane zmiany i jak wyrazić swoje poparcie lub sprzeciw?

Paradoksalnie, czytając dokument, można odnieść wrażenie, że niektóre rozwiązania mogą utrudnić działalność twórcom PRIIPS ze względu na rozszerzenie zakresu prezentowanych danych, w szczególności w zakresie scenariuszy (i wydłużenia okresu referencyjnego dla danych historycznych). Pytanie, na ile inwestorzy detaliczni rzeczywiście drobiazgowo analizują te dane. Niemniej jednak docenić należy dbałość o zapewnienie ich bezpieczeństwa.

Korzystne są z pewnością rozwiązania, które mają funduszom inwestycyjnym uniknąć duplikowania dokumentów. Pytanie które rozwiązanie zostanie ostatecznie zaimplementowane. W dokumencie można bowiem znaleźć informację, że ze względu na fakt, że PRIIPS kierowane są do klientów detalicznych, UCITSy w dalszym ciągu mogą być zobowiązane do prezentowania KIID klientom profesjonalnym.

Ostatnim bardzo ważnym elementem jest również uproszczenie opisów oraz ostrzeżeń, a także ich wyraźniejsze eksponowanie. Wydaje mi się, że może to wpłynąć pozytywnie na odbiór inwestorów (oczywiście tych, którzy przeczytają cały dokument).

Odpowiednie zmiany miałyby wejść w życie 1 stycznia 2020 r. Akty prawne miałyby być uchwalone odpowiednio wcześnie, tj. przed upływem kadencji Komisji (maj 2019 r.). Ze względu na dość ambitny plan organów nadzoru odpowiedzi na dokument należy wysyłać do 6 grudnia 2018 r. na adres: CP-18-005@eiopa.europa.eu.

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *