Nowe rozporządzenie Ministra Finansów dla Krajowych Instytucji Płatniczych, czyli minimalna suma gwarancyjna dla PIS

Świadczenie usług inicjowania płatności (więcej o PIS tutaj) oraz dostępu do rachunku (więcej o AIS tutaj) wiąże się z licznymi obowiązkami prawnymi, co jest wynikiem m.in. faktu „przetwarzania” wrażliwych danych oraz odpowiedzialności za prawidłowe wykonanie zlecenia płatniczego. Znowelizowana pod kątem PSD2 ustawa o usługach płatniczych nakłada na krajowe instytucje płatnicze świadczące usługę PIS oraz dostawców świadczących wyłącznie usługę dostępu do rachunku obowiązki w zakresie posiadania odpowiednich zabezpieczeń finansowych (np. ubezpieczenie czy gwarancja bankowa) mających chronić klientów (i ich środki) w przypadku nieprzewidzianych zdarzeń. Do tej pory brakowało informacji odnośnie tego jak wyliczać minimalny poziom tego zabezpieczenia. Wczoraj w Dzienniku Ustaw pojawiły się dwa nowe rozporządzenia Ministra Finansów (dla KIP oraz dla AISP), które „łatają” tą lukę. Dzisiaj zajmiemy się KIP oraz usługą inicjowania płatności.  

Wymogi w zakresie obowiązku utrzymywania odpowiednich zabezpieczeń regulują odpowiednio art. 61b ust. 1 oraz 117a ust. 3 ustawy o usługach płatniczych oraz ww. rozporządzenia Ministra Finansów. Przeanalizujmy na czym te obowiązki polegają.

Krajowa instytucja płatnicza (KIP) oraz usługa Payment Initation Service (PIS)

Jeżeli KIP zamierza świadczyć usługę PIS to musi zawrzeć odpowiednią umowę ubezpieczenia (na pokrycie ewentualnych szkód z tytułu odpowiedzialności cywilnej) lub posiadać gwarancję bankową, gwarancję ubezpieczeniową, a w szczególnych przypadkach inne „efektywne” zabezpieczenie (jak zakładam może to być przykładowo zastaw rejestrowy lub hipoteka na nieruchomości).

Tego typu zabezpieczenia mają pokryć ewentualne zobowiązania, które KIP może mieć w związku z wykonywaniem swojej działalności, a które z różnych przyczyn nie mogą być pokryte przez tą instytucję. Co istotne w przypadku gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej istotne jest upoważnienie Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) do wydawania dyspozycji wypłaty (wydaje mi się, że bezwarunkowo i na pierwsze żądanie, choć nie wynika to z treści przepisów). KNF może występować na rzecz klientów KIP w sprawie ewentualnej wypłaty środków (te zasady powinny zostać określone w odpowiedniej umowie).

Jak wyliczać?

Rozporządzenie Ministra Finansów opisuje w jaki sposób wyliczyć minimalną wartość takiego zabezpieczenia. W przypadku KIP będzie to suma następujących wskaźników:

  1. Wartość (suma) wniosków o zwrot dotyczących roszczeń z art. 46 ust. 1b (nieautoryzowane transakcje) i 1c (inne umowne) oraz art. 144 ust. 2c (odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie transakcji);
  2. Całkowita liczba inicjowanych transakcji płatniczych;
  3. Rodzaj prowadzonej działalności;
  4. Wartość inicjowanych transakcji płatniczych.

Te dane oblicza się w skali roku, co pokrywa się z rocznymi obowiązkami raportowymi względem KNF.

Jak obliczać wartość wniosków o zwrot?

Po pierwsze wartość uwzględnia się w euro. Po drugie bierzemy tutaj okres ostatnich 12 miesięcy, a w przypadku, gdy nie było żadnego wniosku o zwrot, wskaźnik nie będzie brany pod uwagę przy wyliczaniu minimalnej kwoty. Jeżeli jesteśmy dopiero „wnioskodawcą”, który ubiega się o stosowne zezwolenie lub nie prowadziliśmy tego typu działalności (PIS), to wskaźnik przyjmuje wartość 50 000 euro.

Liczba zainicjowanych transakcji?

Tutaj również przyjmujemy wartość w euro i sumujemy następujące elementy:

  1. 40% liczby transakcji płatniczych inicjowanych w okresie ostatnich 12 miesięcy (wyłączamy tutaj transakcje z art. 76 ust. 2a);
  2. 25% liczby transakcji powyżej 10 000 do 100 000 transakcji;
  3. 10% powyżej 100 000 i do 1 000 000;
  4. 5% powyżej 1 000 000 i do 10 000 000; oraz
  5. 0,025% powyżej 10 000 000 transakcji.

Podobnie jak w przypadku wartości wniosków o zwrot, w przypadku „braku” danych przyjmujemy wartość 50 000 euro.

Rodzaj prowadzonej działalności?

Wskaźnik ten przyjmie wartość 50 000 euro, jeżeli podmiot prowadzi działalność inną niż świadczenie usług płatniczych i dodatkowo nie posiada odpowiedniego zabezpieczenia tej działalności, np. w formie gwarancji bankowej czy ubezpieczenia (w takim przypadku wskaźnik przyjmuje wartość 0). Jeżeli z kolei KIP (lub wnioskodawca) prowadzi wyłącznie działalność płatniczą, to wartość ta również przyjmuje „0”.

Ostatni element, czyli wartość inicjowanych transakcji

Tutaj stosujemy analogiczne zasady jak przy wyliczaniu liczby transakcji płatniczych, przy czym zamiast liczby transakcji bierzemy jako mnożnik wartość wszystkich transakcji w ostatnich 12 miesięcy, a w przypadku ich braku minimalną wartość wskaźnika równą 50 000 euro.

Jaki kurs?

Do obliczenia wartości wskaźników bierzemy zawsze średni kurs NBP ogłaszany przez Narodowy Bank Polski po raz pierwszy w roku, w którym zawierana jest stosowna umowa. Samą minimalną wartość zabezpieczenia przelicza się również na złote z zastosowaniem średniego kursu NBP.

Od kiedy stosujemy?

Rozporządzenie obowiązuje od dzisiaj, tj. 6 sierpnia 2019 r. Należy więc dokonać rewizji obowiązujących zabezpieczeń i wprowadzenie ewentualnych zmian w zakresie sumy gwarancyjnej (ubezpieczeniowej). Wprawdzie nie ma wskazanego terminu granicznego, do którego należy posiadać zabezpieczenie obliczone według nowych zasad, to przyjąć należy (patrząc przez pryzmat Rozporządzenia 2018/389 i art. 38 ust. 2 tego Rozporządzenia), że obowiązek powinien zostać spełniony nie później niż 14 września 2019 r. Być może pojawi się jednak stosowna komunikacja ze strony regulatora co do jego oczekiwań w tym zakresie.

A co z AISP?

Ponieważ w przypadku stosujemy nieco inne zasady (inny jest zakres odpowiedzialności), to opiszę je w kolejnym artykule, w którym poruszę również kwestię zakresu tej odpowiedzialności na gruncie ustawy o usługach płatniczych oraz Rozporządzenia 2018/389.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *