Zielone inwestycje w finansach, czyli EBA rozpoczyna zrównoważoną “ofensywę”
Rola aspektów społecznych, w tym dotyczących zmiany klimatu, na świecie stale rośnie. Trend ten zauważalny jest również w finansach. Dobrym tego przykładem jest Strategia Rozwoju Rynku Kapitałowego, w której znalazły się wyraźne odniesienia do rozwoju rynku tzw. Zielonych obligacji (pisałem o tym tutaj). W ostatni piątek Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA) potwierdził znaczenie tych aspektów publikując nowy Action Plan on Suitable Finance, który porusza wiele aspektów związanych z tzw. ESG (environmental, social and governance), czyli aspektów społecznych czy środowiskowych, które mogą wpływać na sytuację finansową i gospodarczą instytucji, jak i państwa. Przyjrzałem się planom EBA, które w dużej mierze związane są z nowymi mandatami określonymi w CRDV oraz CRRII i dotykają głównie aspektów ostrożnościowych.
Zacznijmy od definicji zrównoważonych finansów, o których mowa w dokumencie EBA. W dokumencie znajdziemy stwierdzenie, że to nic innego jak finansowe, instytucjonalne i rynkowe działania, które przyczyniają się do osiągnięcia silnego, zrównoważonego i inkluzywnego (promującego włączenie) wzrostu. Zrównoważone finanse mają również wymiar unijny i znalazły swoje miejsce m.in. w Action Plan dla Komisji (UE), w którym zdefiniowano je jako proces „włączania” aspektów środowiskowych i społecznych przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych.
Jaki cel Komisji?
Plany EBA ściśle łączą się z założeniami Komisji. Tymi celami są:
- Więcej inwestycji w zrównoważony wzrost, które mają przyczynić się do wzrostu gospodarczego;
- Odpowiednie zarządzanie ryzykami finansowymi wynikającymi ze zmiany klimatu, ograniczonych/wyczerpujących się zasobów, degradacji środowiska czy związanych z czynnikami społecznymi oraz
- Większa przejrzystość działań w zakresie ESG oraz zmiana podejścia inwestycyjnego na długoterminowe.
Te plany mają być wspierane przez EBA, ESMA i EIOPA (a także Europejski Bank Centralny). Komisja oczekuje, że organy unijnego nadzoru wesprą we wdrażaniu założeń przedstawionych w planie KE, co ma obejmować m.in. rewizję legislacji dla sektora finansowego i jej ewentualną zmianę.
Przejdźmy do EBA
Uprawnienia EBA do wspierania zrównoważonych finansów (rozwoju) wynika z kilku źródeł, w tym IFR/IFD oraz CRDV/CRRII. Patrząc z punktu widzenia banków istotne zmiany pojawią się z pewnością w kontekście przyjęcia przez EBA nowych ITSów odnoszących się właśnie do ESG. Przykładowo EBA zobowiązana jest do zaproponowania jednolitej definicji ryzyk ESG, która to definicja powinna uwzględniać również ryzyka fizyczne oraz przejściowe, ale również do opracowania kryteriów oceny wpływu ryzyk ESG w krótki, średnim i długim okresie na sytuację instytucji finansowych oraz gospodarki, a także jasnych zasad zarządzania tymi ryzykami.
Bardzo istotne będą tutaj również rozwiązania, które zaproponuje EBA w kontekście wymogów
ostrożnościowych, a ściślej w jaki sposób należy traktować ekspozycje odnoszące się do aktywów powiązanych z realizacją aspektów środowiskowych czy społecznych (w szczególności w kontekście kredytowania tego typu inwestycji). Istotne będą również rozwiązania w zakresie ujawniania ekspozycji oraz wypełniania innych obowiązków nadzorczych (ujmowane będzie również w ramach badania SREP/BION).
Pewnie zmiany będą musiały się pojawić również w kontekście przeprowadzania stress-testów, w szczególności metodologii, która również powinna uwzględniać aspekty ESG. Scenariusze wykorzystywane na potrzeby testów również będą musiały ulec zmianie.
Strategia i zarządzanie ryzykiem
Tutaj również szykują się zmiany. Jest to powiązane z faktem, że czynniki ESG powinny być uwzględniane we 
wszystkich regulowanych produktach (bankowych, płatniczych, inwestycyjnych), np. green bonds. Wymusi to na instytucjach dostosowanie ich polityk produktowych, rozwiązań organizacyjnych oraz procedur i metod zarządzania ryzykami (szczególnie w kontekście produktów kredytowych).
EBA podkreśliła tutaj, że wprowadzenie tzw. green lending powinno towarzyszyć tworzenie odpowiednich dokumentów, w tym polityk kredytowych, które uwzględniać będą szanse, ale i zagrożenia związane z finansowaniem projektów z obszaru ESG (często nie są to projekty wyłącznie o charakterze komercyjnym.
Terminy?
Zgodnie z przedstawionym planem większość dokumentów konsultacyjnych ma zostać wypracowanych w 2020 r., natomiast akty implementujące w swojej finalnej „wersji” powinny pojawić się w 2021 r. Pokrywa się to z planem działania przedstawionym przez unijnego nadzorcę dla pakietu CRDV/CRRII.