Konsultujemy się w sprawie Fintech Action Plan, czyli wizja Komisji (UE) na innowacje finansowe

Jakiś czas temu mieliśmy okazję poznać pierwsze założenia (dość konkretne) dla strategii sztucznej inteligencji (Biała Księga) oraz strategii w zakresie danych dla Unii Europejskiej. W końcu przyszedł czas na podobne „ćwiczenie” dla sektora finansowego. Komisja (UE) ogłosiła właśnie publiczne konsultacje w nowej strategii finansów cyfrowych. Podstawowe założenia oraz pytania dotyczące proponowanego podejścia znalazły się w dokumencie „Consultation on a new digital finance strategy for Europe / FinTech action plan)”. Przejdźmy do konkretów. 

Zacznijmy od tego, że wydanie dokumentu, który ma zostać opracowany na bazie konsultacji ma zostać wydany w trzecim kwartale 2020 r. Przyśpieszenie ma oczywiście związek z pandemią Covid-19 (choć pokrywa się to z wcześniejszymi planami Komisji), która dobitnie pokazała jak bardzo ważna jest dalsza cyfryzacja naszego otoczenia (i de facto życia). Strategia ma zostać opracowana na okres pięcioletni i być skierowana głównie do prawodawców i regulatorów.

Najważniejsi jak zwykle konsumenci, ale I firmy 

I to oczywiście nie jest kąśliwy komentarz. Autorzy dokumentu wyraźnie wskazują, że głównym celem strategii ma być umożliwienie konsumentom oraz przedsiębiorstwom zmaksymalizowanie korzyści z cyfryzacji usług finansowych przy jednoczesnym utrzymaniu wysokiego poziomu ich ochrony, głównie ze względu na nowe ryzyka (np. CyberSec).

Ważne jest też to, że Komisja dostrzega konieczność łączenia zagadnień związanych z fintechem a zrównoważonym rozwojem (i finansami) – o nowej „zielonej” strategii dla Unii Europejskiej pisałem tutaj.

Neutralność technologiczna

Jak dla mnie chyba najważniejszy wątek. Komisja wskazuje, że przepisy odnoszące się do usług finansowych (na poziomie UE) nie powinny opisywać lub zakazywać konkretnych technologii, które mogą zostać użyte do tworzenia nowych innowacyjnych rozwiązań. Z jednym zastrzeżeniem – ich wykorzystanie nie może szkodzić celom nadzoru.

Autorzy wskazali tutaj także na równie ciekawy wątek, czyli platformy, które stają się coraz bardziej powszechne. Ten model biznesowy ma przyszłość i Komisja również to dostrzega. Raz jeszcze przypominając o odpowiednim „adresowaniu” ryzyk.

Innymi słowy – przepisy prawa i regulacje powinny być neutralne technologicznie i nie powinny wprowadzać „zamętu” (czy nadmiernych problemów interpretacyjnych) w związku z pojawianiem się nowych technologii. A ja dodałbym jeszcze, że powinny być „future-fit” (na tyle, na ile się oczywiście da).

Co z wymogami ostrożnościowymi? 

Do ekosystemu finansowego zaczynają wchodzić nowi gracze, niekoniecznie będący regulowanymi instytucjami. Przykładem mogą być BigTechy czy inne firmy technologiczne o apetycie na jakąś cześć tego rynku. Z tego względu Komisja wprost pyta o potrzebę rozszerzania (zmiany) obecnie obowiązujących rozwiązań w zakresie wymogów ostrożnościowych (nadzorczych) na inne podmioty. 

Z jednej strony mamy oczywiście potrzebę dalszej cyfryzacji i zwiększania financial inclusion (tutaj artykuł na ten temat), a z drugiej mamy inne cele jak stabilność finansowa, ochrona konsumentów czy równowaga rynkowa (na ten temat powstał ciekawy raport Banku Rozliczeń Międzynarodowych, o którym pisałem tutaj). Rozwaga będzie więc tutaj kluczowa. Ten temat poruszony został także przy okazji „rozmowy” o fragmentacji rynku.

Digital ID

O cyfrowej tożsamości już trochę przynudzam (np. tutaj), ale uważam, że to jeden z fundamentów do stworzenia prawdziwie cyfrowej przestrzeni, w której możemy bezproblemowo się komunikować, handlować i załatwiać sprawy urzędowe. Obecna sytuacja tylko potwierdziła, że nie jesteśmy jeszcze gotowi na pełną (fizyczną) izolację i zamiast tego musimy korzystać z różnej maści „odroczeń”, „zawieszeń” czy przepisów przejściowych. 

Ten temat jest oczywiście trudny, bo jak podkreślają eksperci Komisji (UE) to wątek wieloaspektowy, bo mamy przecież kwestie AML, ochrony danych czy bezpieczeństwa. W dokumencie konsultacyjnym pada kilka ciekawych pytań o to jak miałoby wyglądać takie Digital ID i na ile powinno być ono szerokie. To bardzo ciekawy wątek, który warto śledzić.

Dane, dane, dane… 

Nasz „nowy” cyfrowy świat będzie opierał się na danych (biometrycznych i ustrukturyzowanych). To może rozwinać różne rozwiązania oparte o sztuczną inteligencję czy uczenie maszynowe i przyczynić się do automatyzacji wielu procesów. Komisja, zgodnie z podejściem wyrażonym w strategii danych, będzie kontynuowała wspieranie rozwiązań ułatwiających wykorzystywanie różnej maści danych, w tym danych o charakterze publicznym (ten dostęp ma być łatwiejszy). Chodzi nie tylko.o dane będące w posiadaniu sektora publicznego, ale przede wszystkim te udostępniane przez instytucje finansowe na potrzeby nadzorcze.

To co jednak szczególnie zwróciło moją uwagę to sposób w jaki instytucje z sektora finansowego mogą uzyskiwać dostęp do danych klientów (i przede wszystkim jakich danych). Pojawił się tutaj niezwykle istotny i optymistycznych wątek – Komisja chciałaby stworzyć rozwiązania oparte o tzw. Open Finance, które z powodzeniem wprowadza już Wielka Brytania. Szerszy dostęp to lepsze usługi. Oczywiście z poszanowaniem „właścicielstwa danych”.

Sztuczna inteligencja

Kolejny wątek dla mnie bardzo istotny. Komisja wskazuje tutaj, że w średnim okresie wykorzystanie rozwiązań opartych o AI czy ML w sektorze finansowym może przynieść wymierne korzyści – w tym w zakresie zarządzania ryzykami, ale też większą zyskownością całego sektora. Z punktu widzenia klienta również można dostrzec korzyści jak np. rozwiązania „made-to-measure” czy niższe opłaty za usługi. Są oczywiście też ryzyka, o których pisałem m.in. tutaj.

RegTech też znalazł się na liście

Na “łamach” pisałem już czym jest RegTech (tutaj). Urząd Komisji Nadzoru Finansowego w ramach Cyfrowej Agendy Nadzoru również ma zamiar rozwijać technologię, która może wesprzeć nowe rozwiązania (z użyciem SupTech). Komisja dostrzega potencjał (i potrzebę) wspierania rozwiązań technologicznych ułatwiających raportowanie I wykonywanie innych obowiązków nadzorczych. Na obecnym etapie prowadzone jest mapowanie tych obszarów, które mogłyby zostać wystandaryzowane, co znacznie ułatwiłoby wykonywanie wielu obowiązków. Zobaczymy w którym kierunku to pójdzie.

Czy jest co oceniać?

Chyba jeszcze nie na tym etapie. Widać, że Komisja ma już swoją wizję, którą zamierza zrealizować przy wsparciu publicznym (sektora). Z pewnością wezmę udział w konsultacjach i z niecierpliwością czekam na rezultaty konsultacji, ale przede wszystkim na rezultaty wdrażania strategii. Oby było łatwiej!